Zwarte Lijsten Op Internet

Introductie Bedrijven en bedrijfstakken kunnen een gerechtvaardigd belang hebben om u te plaatsen op een zwarte lijst. Zwarte lijsten zijn toegestaan in de strijd tegen wangedrag en fraude. De Wet bescherming persoonsgegevens (WBP) biedt de normen voor het inrichten van een zwarte lijst. Zonder goede waarborgen is zo’n lijst verboden.

Wat is een zwarte lijst? Een zwarte lijst is een waarschuwings- of signaleringslijst: een registratie van personen die door een bedrijf of bedrijfstak is aangelegd. Zo kan een luchtvaartmaatschappij een zwarte lijst hebben om lastige passagiers van haar vluchten te weren. De ergste ordeverstoorders zijn minimaal vijf jaar niet welkom in de toestellen. Of de banken en verzekeraars die een incidentenregister hebben waarin gedragingen van (rechts)personen, die hebben geleid of kunnen leiden tot benadeling van financiële instellingen, worden vastgelegd. Het doel van een zwarte lijst is te kunnen beschikken over uw persoonsgegevens waarvan een bedrijf of bedrijfstak meent dat ze noodzakelijk zijn voor een goede beoordeling van de persoon waarmee een overeenkomst zal worden aangegaan. Niet elk vergrijp weegt even zwaar bij deze noodzakelijkheidstoets. Zo kan een sollicitant op een zwarte lijst voorkomen van werknemers die een licht vergrijp hebben gepleegd. De nieuwe werkgever dient dan contact op te nemen met de oude werkgever om de aanleiding voor ontslag te vernemen zodat hij kan besluiten om de sollicitant al dan niet aan te nemen. Een automatische uitsluiting ‘door de computer’ mag dus niet.

Is de WBP van toepassing? Staat u op een zwarte lijst dan is de WBP van toepassing. Het gaat namelijk bij de WBP om de geheel of gedeeltelijk geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens, alsmede de niet geautomatiseerde gegevens die in een bestand zijn opgenomen of bestemd zijn daarin te worden opgenomen. Een persoonsgegeven is elk gegeven betreffende een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon. Een zwarte lijst zal in de praktijk vrijwel altijd geautomatiseerd worden bijgehouden zodat de bevoegde (rechts)personen de lijst makkelijk kunnen raadplegen. Gegevens over u die op een zwarte lijst voorkomen zijn persoonsgegevens. Ze zijn mede bepalend voor de wijze waarop u in het maatschappelijk verkeer wordt beoordeeld of behandeld. Dit betekent dat de persoonsgegevens op behoorlijke en zorgvuldige wijze en in overeenstemming met de WBP moeten worden verwerkt.

Wat zijn de voorwaarden voor het gebruiken van een zwarte lijst? Als een bedrijf van plan is een zwarte lijst aan te leggen moet het bedrijf kunnen motiveren dat er een gerechtvaardigd belang is voor een dergelijke lijst. Het verwerken van uw gegevens moet noodzakelijk zijn voor het gerechtvaardigd belang. Het bedrijf moet kunnen aangeven dat het doel, bijvoorbeeld preventie van personeelsfraude, niet op een andere, voor betrokkene minder ingrijpende, manier gerealiseerd kan worden. Betrokkenen kunnen zijn: werknemers, klanten of leveranciers. Daarnaast moet het bedrijf kunnen beargumenteren waarom het bedrijfsbelang zwaarder weegt dan uw privacybelang. Het bedrijf dient te kijken naar de ernst van de vergrijpen en de consequenties van een plaatsing op de lijst voor u.

Wat zijn de voorwaarden voor een zwarte lijst in een bedrijfstak? Als de zwarte lijst beschikbaar wordt gesteld voor (een aanzienlijk deel van) de bedrijfstak, zal er sprake moeten zijn van een zwaarwegend belang dat een zo grote inbreuk op uw persoonlijke levenssfeer rechtvaardigt. Omdat een dergelijk systeem verstrekkende gevolgen voor u heeft, dienen er zwaardere waarborgen ingesteld te worden om een zorgvuldig gebruik te garanderen en uw rechten te beschermen. Dat betekent onder andere dat de criteria voor plaatsing op een bedrijfstakbrede lijst aangescherpt moeten worden. Zo zullen bijvoorbeeld alleen werknemers die zeer ernstige strafbare feiten hebben gepleegd in aanmerking komen voor plaatsing op een dergelijke brede waarschuwingslijst. Kortom: als de gevolgen voor betrokkene groter zijn, moeten de criteria scherper.

Moet een zwarte lijst gemeld worden bij het CBP? Voordat een bedrijf een zwarte lijst gaat aanleggen, dient het bedrijf deze vooraf te melden bij het CBP. Een melding van een verwerking van persoonsgegevens moet gedaan worden door een verantwoordelijke. Volgens de WBP is dit degene die het doel van en de middelen voor de verwerking vaststelt. Ook kan een derde melden, mits dit geschiedt namens de verantwoordelijke. Als er meer verantwoordelijken zijn, dient de melding door of namens elk van hen te worden gedaan. In de praktijk houdt dit in, dat één van de verantwoordelijken namens de andere verantwoordelijken kan optreden.

Wanneer geldt een voorafgaand onderzoek? Indien een organisatie van plan is om strafrechtelijke gegevens of gegevens over onrechtmatig of hinderlijk gedrag te verwerken ten behoeve van derden, dient het CBP in bepaalde situaties een zogenaamd ‘voorafgaand onderzoek’ in te stellen. Onder derden worden in ieder geval verstaan de deelnemende bedrijven binnen een bedrijfstak. Het CBP zal bij een voorafgaand onderzoek onderzoeken of het belang van de bedrijfstak bij een zwarte lijst te rechtvaardigen is en toetsen of er voldoende waarborgen zijn.

Wat kunt u doen als uw meer wilt weten of een klacht hebt? Ga met uw vragen of klachten altijd eerst naar de organisatie zelf. Informatie over het uitoefenen van uw recht op inzage bij een geschil kunt u vinden in het informatieblad Bemiddeling door het CBP inzake uw gegevens. Als u meent dat uw persoonsgegevens onrechtmatig zijn gebruikt en de verantwoordelijke regeert niet of niet naar uw tevredenheid op uw klacht, kunt u de vervolgstappen vinden in het informatieblad Uw klacht en het CBP.

Wat zijn uw overige rechten? Voor u is het van belang te weten of u op een zwarte lijst geplaatst bent en zo ja, welke gegevens geregistreerd zijn. Zodra uw gegevens worden verzameld, moet de verantwoordelijke u informeren over zijn naam en adres en het doel waarvoor hij uw gegevens verzamelt. Vaak moet de verantwoordelijke daarbij ook andere bijzonderheden vermelden, zodat u weet op welke wijze uw gegevens gebruikt worden. De verantwoordelijke kan deze informatieverstrekking slechts achterwege laten als u daarvan al daadwerkelijk op de hoogte bent of als dat noodzakelijk is in het belang van het voorkomen en opsporen van strafbare feiten. Daarnaast dient de verantwoordelijke voldoende (organisatorische) maatregelen te treffen zodat u gebruik kunt maken van uw inzage- en correctierecht. Ook moet duidelijk zijn afgesproken hoe lang de vermelding op de zwarte lijst blijft bestaan. Zie verder het informatieblad Rechten van de betrokkene.

Zwarte lijsten op Internet

Ik sta op een zwarte lijst op Internet Bedrijven kunnen een gerechtvaardigd belang hebben bij het gebruik van een zwarte lijst. Een zwarte lijst kan bijvoorbeeld bedoeld zijn om medewerkers die ernstige vergrijpen hebben gepleegd te beletten nog werk te krijgen in een bepaalde sector. Meer informatie hierover kunt u lezen in het informatieblad Uw gegevens op een zwarte lijst. Bedrijven plaatsen deze zwarte lijsten soms op Internet. Zo worden de namen van personen die na herhaaldelijke verzoeken hun rekening(en) nog niet betaald hebben, onder de noemer "wanbetalers" op Internet geplaatst. Ook zijn er discussiefora waar personen beschuldigd worden van bijvoorbeeld oplichterij (soms ten onrechte) en met naam en toenaam genoemd op Internet. De houder van de website mag dat alleen indien hij kan aantonen dat het publiceren van zwarte lijsten op Internet noodzakelijk is voor de verwezenlijking van een gerechtvaardigd eigenbelang. Tevens dient de houder van de website aan te tonen dat het beoogde belang niet anderszins of met minder ingrijpende middelen kan worden bereikt. Deze proportionaliteitstoets is zwaar en valt meestal uit in het voordeel van de betrokkene. Zwarte lijsten mogen in beginsel dan ook niet geplaatst worden op Internet. Mocht u op een zwarte lijst op Internet staan, zoek dan eerst uit wie de houder is van de website en leg daar uw klacht neer. Als u meent dat uw gegevens onrechtmatig zijn gepubliceerd en de houder van de website reageert niet of niet naar uw tevredenheid op uw klacht, kunt u zich wenden tot het CBP. Onder de knop ‘Wat kan ik zelf doen’ vindt u informatie over uw rechten. Wilt u meer weten over de voorwaarden voor het publiceren van persoonsgegevens op Internet, kunt u de Richtsnoeren ‘Publicatie van persoonsgegevens op Internet’ raadplegen.

Ik heb gehoord dat ik op een zwarte lijst op Internet sta, maar kan het zelf niet zien Via vrienden heeft u vernomen dat er informatie over u op een website staat, zoals uw naam, adres en telefoonnummer. U kunt het echter niet controleren, omdat de gegevens met een wachtwoord zijn beveiligd. U kunt dan om inzage vragen in uw persoonsgegevens. Probeer allereerst uit te zoeken wie de houder is van de website waarop u genoemd wordt en vraag de houder hoe hij aan uw gegevens is gekomen. U kunt voor uw verzoek gebruik maken van de modelbrief van het CBP. Vervolgens kunt u de houder van de website om verwijdering van uw gegevens vragen. U kunt voor uw verzoek gebruik maken van de modelbrief van het CBP. Meer informatie over uw rechten kunt u lezen in de informatiebladen Inzage in uw persoonsgegevens en Correctie van uw persoonsgegevens. Als de houder van website niet ingaat op uw verzoek, kunt u het CBP vragen om te bemiddelen. Onder de knop ‘Wat kan ik zelf doen’ vindt u meer informatie over uw rechten. Wilt u meer weten over de voorwaarden voor het publiceren van persoonsgegevens op Internet, kunt u de richtsnoeren ‘Publicatie van persoonsgegevens op Internet’ raadplegen.

MijnPrivacy·Nl